معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی گفت: توجه به اعتبارسنجی و ارتقای فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، از دیگر رویکرد‌ها در اقدامات در دست اجرای بانک مرکزی است.
به گزارش روابط عمومی
پژوهشکده پولی و بانکی، نوش‌آفرین مومن واقفی معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در آیین افتتاحیه یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت با تاکید بر لزوم حرکت از نگاه سیستمی به اکوسیستمی اشاره کردند که صحبت ایشان در حوزه بحث زیست‌بوم هوشمند بانکداری متمرکز به بحث زیست بوم فناوری مالی است. در این زیست بوم مالی که در سالیان اخیر رشد قابل توجهی داشته به چالش هایی رسیده‌ایم که رشد سیستم و ادامه مسیر را با مسایل متعددی مواجه کرده است.
با تاکید بر واژه تامل نیازمند بازنگری در معماری و نگرش نسبت به این زیست‌بوم هستیم چراکه در صورت عدم توجه با میرایی گونه هایی در این اکوسیستم مواجه می شویم و رشد سیستم متوقف می شود. در مورد بحث زیست بوم بشر از ابتدا در طول تکامل با مسایلی از جنس مسایل فنی مواجه بوده است. مسایل فنی از جنس مساله تک بعدی است و راه حل های مشخصی دارد و قابلیت تحلیل و آنالیز آن نسبت به مسایل فنی-اجتماعی بسیار ساده تر است. یک نمونه از اینها بحث سفر به ماه است که پروژه آپولو 11 در سال 19۶9 با بودجه تقریبی ۲۴ میلیارد دلار انجام شده است. این موضوع یک مساله فنی بوده لذا هزینه و راه‌حل مشخص داشته و در این راستا به آن منابع تخصیص یافته و موضوع حل شده است. اما به مرور زمان با مسایلی مواجه شدیم که از جنس فنی-اجتماعی است. این مسایل به دلیل پیچیدگی که در بعد و گسترش دارند راه‌حل‌های سنتی در مورد آنها پاسخگو نیست. از نمونه این مسایل می توانیم به پروژه کنوانسیون سازمان ملل متحد با هدف مبارزه با تغییرات اقلیمی که از سال 1995 در دستور کار قرار داده شده اشاره کنیم؛ پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2050 حدود یک پنجم از منابع جهان به این پروژه اختصاص پیدا کند.
مسایل فنی با مسایل فنی-اجتماعی از منظر هدف هم متفاوت هستند. یعنی هدف در مسیله فنی تمرکز بر یک سیستم است که لازم است به حداکثر کارایی و بهره‌وری برسد. ولی در مساله فنی-اجتماعی و زیست‌بومی هدف تغییر تحول آفرین در راستای ایجاد خیر عمومی برای کل ذینفعان آن زیست‌بوم می باشد. بنابراین این نوع مسایل، مسایلی چندبعدی هستند که با هدف خیر عمومی برای همه بازیگران زیست بوم باید مورد توجه قرار بگیرند.
کتاب ادبیات زیست بوم شامل ورق هایی است که اگر واژه‌های کلیدی نظیر همکاری، تسهیل‌گری، تنوع، رقابت همکارانه را از آن حذف کنیم مفهوم زیست‌بوم از بین می رود. بنابراین در صفحات اکوسیستم و زیست بوم مواردی مثل این است که شکل‌گیری زیست‌بوم ناشی از نیاز به حل مسایل در سایه همکاری مشترک بازیگران و اعضای اکوسیستم است. شکل‌گیری سکوها و زیرساخت‌ها و به عنوان تسهیل‌گری برای پیوستن بازیگران جدید است. بحث اصلی ترسیم چشم‌انداز مشترک با وجود تنوع در اهداف و مقاصد اعضای زیست بوم است. مهمترین موضوع تحقق نوآوری مستمر در زیست‌بوم است که جز در سایه رقابت همکارانه بازیگران شکل نمی‌گیرد.
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در خصوص مسائل فنی زیست‌بوم اظهار داشت: فعالیت‌های حاکمیتی و غیر حاکمیتی و حضور کنشگران مختلف و تنظیمگران و در کنار آن ایجاد قواعد توسط بانک مرکزی از جمله این مسایل است.
مومن واقفی با بیان اینکه اکوسیستم‌های مختلف با یکدیگر در تماس هستند گفت: این اکوسیستم‌ها از نظر نوآوری و دانش و کارآفرینی و کسب و کار بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند.
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با اشاره به چالش‌های موجود در زیست بوم مالی بر لزوم پیدا کردن راه حل‌هایی برای حل مشکلات تاکید کرد.
مومن واقفی اظهار داشت: فقط در حوزه پرداخت و تسویه که یکی از بخش‌های زیست‌بوم فناوری مالی است، در سال ۱۴۰۲، تعداد تراکنش‌هایی به تعداد ۷۰ میلیارد در شبکه شتاب، شاپرک ۴۹ میلیارد، ساتنا ۸۹ میلیون، پایا ۳/۳ میلیارد و چکاوک ۹۸ میلیون چک تبادلی پردازش شده است.
وی خاطر نشان کرد: در دهه ۱۳۷۰ تمرکز به سامانه‌هایCore Banking بود و اکنون توسعه سکوها و ظهور نئوبانک‌ها مورد توجه قرار گرفته است. در حال حاضر نیز باید به توسعه زیست‌بوم بانکداری دیجیتال برسیم که توسعه رگ‌تک‌ها بانکداری باز و سندباکس‌ها و سوبتک‌ها در مسیر قرار دارد.
شاخص‌های سلامت و سرزندگی اکوسیستم فناوری مالی از چالش‌های زیست بوم فناوری مالی کشور است لذا ایشان تاکید کردند که شاخص‌های نرخ بقا، منسوخ‌شدگی محدود، دوام ساختار، تداوم تجربه مشتری و پیش‌بینی‌پذیری نشان‌دهنده ادامه روند اکوسیستم است.
مومن واقفی اظهار داشت: در بخش سرمایه‌گذاری روند مناسبی را طی کرده‌ایم و زیست‌بوم از نظر اقتصادی بهره‌وری دارد، اما در حوزه نوآوری و مدل کسب‌و‌کاری اکوسیستم مالی در حوزه نوآوری عقب‌ماندگی‌هایی دارد.
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در ادامه با بیان اینکه باید برای تنوع‌بخشی به اکوسیستم برنامه‌ریزی کنیم گفت: تقریبا تنها ۲۵ درصد بازیگران اکوسیستم با یکدیگر تعامل و همکاری دارند که نشان می‌دهد که در حوزه تعامل و همکاری بین اعضای اکوسیستم نیز مشکل داریم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در حوزه رگولاتوری بانک مرکزی، سه سیاست کلان شامل توسعه زیرساخت‌های فناورانه، تقویت نوآوری و تسهیل معاملات باید دنبال شود، اذعان داشت در حوزه سندباکس باید اقدامات مختلفی برای گسترش دامنه‌های موضوعی و تعداد فراخوان‌ها کار کنیم. همچنین بحث هاب نوآوری است که در حوزه نوآوری مالی به آن نیاز داریم.
مومن واقفی در ادامه با اشاره به اتمام دوره آزمایشی اجرای ریال دیجیتال گفت: در این حوزه، برنامه به توسعه‌پذیری و کاربرد‌ها رسیده است.
وی همچنین با تاکید بر اجرایی شدن حوزه پرداخت‌های بین‌المللی در پروژه میرشتاب خاطرنشان کرد: در حال حاضر نزدیک ۷۵ درصد بانک‌های منتخب کشور در پروژه میرشتاب فعالیت دارند و تا پایان دی ماه ۳۰ درصد از فعالان پذیرندگی را نیز به این پروژه اضافه خواهیم کرد تا از فروشگاه‌های کشور نیز امکان خرید با کارت بانکی روسیه فراهم شود.
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی تصریح کرد: در حال حاضر تمام بانک‌های کشور پذیرنده چک الکترونیک و همچنین ۱۶ بانک پذیرنده و صادرکننده این نوع چک هستند و توسعه چک الکترونیک برای افراد حقوقی نیز از اقدامات در حال اجرا است.
مومن واقفی در پایان تاکید کرد: توجه به اعتبارسنجی و ارتقای فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، از دیگر رویکرد‌ها در اقدامات در دست اجرای بانک مرکزی است.